Soạn bài Chuẩn mực sử dụng từ
I. Sử dụng từ đồng âm, đúng chính tả
- Hầu hết đều sai phụ âm đầu
- Sửa: dùi- vùi; tập tẹ - bập bẹ; khoảng khắc – khoảnh khắc
II. Sử dụng từ đúng nghĩa
- Các từ dùng sai: sáng sủa, cao cả, biết
- Chữa lỗi:
+ Đất nước ta ngày càng tươi đẹp.
+ Ông cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ngữ quý báu để chúng ta vận dụng vào thực tế.
+ Con người phải có lương tâm.
III. Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của từ
- Các từ dùng sai: hào quang (danh từ, không thể đóng vai trò như một tính từ)
+ Ăn mặc (động từ, không dùng như danh từ)
+ Thảm hại (tính từ, không thể sử dụng như danh từ
+ Giả tạo phồn vinh (sai về trật tự kết hợp)
- Chữa thành:
+ Nước sơn làm cho đồ vật thêm hào nhoáng.
+ Cách ăn mặc của chị thật giản dị.
+ Bọn giặc chết thảm hại… bỏ mạng.
+ Đất nước phải giàu mạnh thực sự chứ không phải là phồn vinh giả tạo.
IV Sử dụng đúng sắc thái biểu cảm, hợp phong cách
Các từ in đậm dùng sai so với sắc thái biểu cảm
- Từ lãnh đạo mang sắc thái sang trọng, tôn trọng
Sửa: Quân Thanh do Tôn Sĩ Nghị cầm đầu sang xâm lược nước ta.
- Từ chú hổ: mang nghĩa thân thiện, đáng yêu
Sửa: Con hổ dùng những cái vuốt nhọn hoắt cấu vào người, vào mặt Viên. Nhưng Viên vẫn rán sức quần nhau với chú hổ
V. Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt
Sử dụng từ địa phương trong ngữ cảnh không phù hợp sẽ làm cho người nghe, người đọc khó hiểu, không hiểu được. Trong tác phẩm văn học để tạo nên sắc thái cá biệt thì cần phải có chú thích để không gây khó khăn cho người đọc.